Phiên âm là gì? Có nên học phiên âm tiếng Trung? Học phiên âm trước hay học chữ Hán trước?

Có phụ huynh đã từng hỏi Cô: Con có nên học Phiên âm không? Con không cần học Phiên âm tiếng trung có được không? Con mấy tuổi học phiên âm là tốt nhất?...

🌹Cô nghĩ đây cũng là những câu hỏi mà rất nhiều Mẹ không biết tiếng trung còn đang thấy băn khoăn, Mơ hồ và khó hiểu, chưa tìm được cho mình 1 câu trả lời thỏa đáng thuyết phục nhất, cũng là câu hỏi mà rất nhiều mẹ thắc mắc, và nhiều Mẹ nhắn tin hỏi cô nhất. Nào mình cùng giải đáp thắc mắc dần nhé! 

Có 1 số phụ huynh cho rằng việc đầu tiên học tiếng trung chính là học PINYIN, Một số phụ huynh đợi con học xong các bảng chữ cái tiếng việt hay bảng phiên âm tiếng anh IPA xong mới học phiên âm...

Theo 1 số kinh nghiệm giảng dạy các bạn nhỏ nước ngoài học Tiếng Trung, Cô chia sẻ 1 số kinh nghiệm, hy vọng sẽ giúp ích được cho các mẹ giải đáp được những thắc mắc của mình.

👉Như mọi người nói thì Học ngoại ngữ là phải Rèn luyện đủ các kỹ năng nghe nói đọc viết, phải nghe nhiều, nói nhiều, đọc nhiều, viết nhiều, dần dần mới biết và tự tin giao tiếp. Tiếng trung cũng không ngoại lệ, Cũng phải trau dồi đủ 4 kỹ năng NGHE-NÓI-ĐỌC-VIẾT, nhưng tiếng trung có 1 đặc thù khác với các tiếng khác là phần chữ viết và phần đọc (pinyin) khác nhau nên để học tốt học chuẩn được tiếng trung chúng ta cũng phải bắt đầu học từ việc học phiên âm và nhận biết chữ hán trở đi. Bên TQ mỗi vùng lại có 1 tiếng địa phương khác nhau, nên kể cả người TQ chưa chắc đã phát âm và nói tiếng phổ thông chuẩn, rất nhiều người không qua Kỳ thi Tiếng Phổ Thông ở bên đó, và khi họ đến nơi khác chưa chắc nghe hiểu được tiếng vùng miền nơi đó, và hiện tại tiếng trung THÔNG DỤNG nhất chính là TIẾNG PHỔ THÔNG 普通话. ( VÀ SỬ DỤNG CHỮ GIẢN THỂ 简体).

1, PHIÊN ÂM LÀ GÌ? CÓ NÊN HỌC PHIÊN ÂM TIẾNG TRUNG KHÔNG?

👉Phiên âm tiếng trung là tập hợp các chữ cái la tinh biểu thị cách phát âm của chữ Hán. Phiên âm trong tiếng Trung bao gồm: vận mẫu (nguyên âm), thanh mẫu (phụ âm), thanh điệu (dấu). Nói đơn giản là: phiên âm = nguyên âm + phụ âm + dấu.

🍀Ví dụ: Chữ Nhân (người) được viết là 人, và đọc là "rén". Vậy " rén" là cách phát âm, còn 人 là cách viết. Không giống trong tiếng Việt cách viết và cách đọc là một. 

👉Vì Tiếng Trung là chữ tượng hình nên có hệ thống phiên âm quốc tế bằng chữ Latin để đọc nó. Đồng nghĩa là chúng ta phải học cách đọc các phiên âm (pinyin) của tiếng Trung. Bạn cần phát âm đúng theo phiên âm, thanh điệu và nắm quy tắc biến âm trong tiếng Trung mới có thể nghe nói thành thạo như người bản xứ.

🍀Nói cách khác:

👉Phiên âm tiếng Trung là bộ chữ cái gồm nguyên âm (thanh mẫu) và phụ âm (vận mẫu) để phiên âm cho chữ Hán. Kèm theo đó là dấu thanh (thanh điệu) để ghi âm độ của phiên âm đó.

👉Tuyệt đại đa số âm tiết trong tiếng Trung được cấu tạo bởi 3 thành phần: thanh mẫu, vận mẫu và thanh điệu. Phụ âm mở đầu âm tiết được gọi là thanh mẫu, phần còn lại là vận mẫu.

🌷Vậy nên, Để đồng hành và có thể giao tiếp hàng ngày được với con, các Mẹ hãy bắt đầu đi từ Bảng Pinyin nhé! Đây là bảng chữ cái tiếng trung, muốn học tốt tiếng trung cứ nắm chắc bảng phiên âm trước ạ. 

🍀Muốn học nói tiếng Trung chuẩn, các con cũng nhất thiết phải học phát âm tiếng Trung bao gồm học thanh mẫu, vận mẫu và thanh điệu trước nhé.

👉BẢNG PHIÊN ÂM TIẾNG TRUNG CHUẨN CHO CÁC BÉ BAO GỒM： 23 THANH MẪU, 24 VẬN MẪU, 16 ÂM TIẾT ĐỌC HOÀN CHỈNH VÀ 4 THANH ĐIỆU.

2, TẠI SAO PHẢI HỌC PHIÊN ÂM?

👉Học phiên âm giúp các con phát âm chuẩn hơn: Phiên âm có thể giúp các con nghe được phát âm chuẩn nhất và giúp các con biểu đạt nói tiếng trung được chuẩn nhất, muốn con nhanh chóng tự nâng cao kỹ năng NGHE-NÓI-ĐỌC cho bản thân thì việc học Phiên âm là không thể thiếu. Cac con học qua phiên âm phát âm chuẩn hơn, ngữ âm giống người bản địa hơn.

👉Học phiên âm giúp các con nâng cao khả năng TỰ HỌC: Khi các con biết phiên âm, các con có thể tự đọc được từ mới, đọc được truyện có kèm phiên âm khi không có người dạy hay app hỗ trợ, nâng cao hiệu quả tự học cho con không bị phụ thuộc vào giáo viên hay bố mẹ, các con cũng có thể chủ động học tập hơn, tự đọc được các bộ sách, truyện con thích khi sách có kèm pinyin.

👉Học phiên âm để biết gõ chữ hán, đánh máy và chọn chữ hán tương ứng: Nếu các con không biết phiên âm các con sẽ không biết cách gõ pinyin để chọn chữ hán để nhắn tin hoặc đánh văn bản, vì hầu hết để gõ và đánh chữ hán đều cần bộ gõ pinyin. 

👉Học phiên âm cũng là nhận biết chữ hán: Nhìn chữ hán, đọc phiên âm để biết cách phát âm chữ hán đó, chính là một cách để nhớ và nhận biết mặt chữ hán, bổ trợ KỸ NĂNG đọc và viết sau này.

CHÍNH VÌ VẬY:

“学习中文，是有必要学习拼音的”

“HỌC TIẾNG TRUNG CẦN THIẾT PHẢI HỌC PHIÊN ÂM”

3, CÁC GIAI ĐOẠN HỌC PHIÊN ÂM NHƯ THẾ NÀO?

Khi nào các con học phiên âm? học phiên âm như thế nào để hiệu quả? học phiên âm hay học chữ hán trước?

Mình cùng chia làm 3 giai đoạn học tập dưới đây nhé:

🍀Giai đoạn 3-6 tuổi

👉Đây là giai đoạn vàng học ngôn ngữ, các bé sẽ thẩm thấu hết những thứ mà mình nạp được, các con bắt chước, thẩm âm và phát âm rất tốt. Ở giai đoạn này, các con đã dần hình thành ngôn ngữ mẹ đẻ của mình, ngôn ngữ thứ nhất các con đã nói được thành câu, biểu đạt tốt những mong muốn của mình bằng ngôn ngữ mẹ đẻ.

🌷Nên Trong giai đoạn này, khi các con học Phiên âm, các mẹ cần chú ý 2 điểm sau:

👉Kịp thời phát hiện phát âm ngôn ngữ thứ nhất có ảnh hưởng đến việc học tiếng trung: ví dụ: vận mẫu "e" trong tiếng trung phát âm gần giống tiếng việt "ưa" chứ ko phải đọc như tiếng việt là "e" hay không giống bảng IPA tiếng anh "e". Như vậy các con sẽ bị lẫn giữa hai cách phát âm của hai loại ngôn ngữ, các mẹ cần theo dõi khả năng phân biệt hai ngôn ngữ của con, và phân chia cụ thể thời gian học các ngôn ngữ với nhau, hạn chế trong 1 câu mà nói lẫn cả hai loại ngôn ngữ. Nếu khả năng phân biệt ngôn ngữ của con chưa tốt các mẹ hãy cho con hoàn thiện ngôn ngữ đầu trước nhé.

👉Giai đoạn này các con chưa có sự tập trung nhiều nên cần Chú ý phương pháp học: CHƠI CÙNG PHIÊN ÂM chứ không phải là HỌC PHIÊN ÂM: cần thông qua các trò chơi, hay câu chuyện, hay hoạt hình, nhạc, flashcard... để thu hút các bé, tạo sự thú vị và niềm yêu thích cho các bé. Vừa chơi vừa học, vui vẻ mà lại hiệu quả.

🌷Các Bạn 3-6 tuổi, các Mẹ có thể cho bé học Phiên âm bằng cách tắm ngôn ngữ nghe nhạc Phiên âm các bài hát pinyin, học sách nói chủ đề pinyin ấn đâu đọc đó, hay xem video các bài hát cơ bản về pinyin trên little fox, hoặc kết hợp vừa học vừa chơi cùng các bộ Flashcard pinyin, học liệu pinyin... Các con học càng sớm, phát âm càng chuẩn và càng tự nhiên như người bản địa nhé!

🍀Giai đoạn 6-12 tuổi

👉Đây là giai đoạn các bé bắt đầu bước vào lớp 1, học ngôn ngữ mẹ đẻ 1 cách hệ thống, khả năng ngôn ngữ và thói quen học tập đã dần hình thành. Các con bắt đầu so sánh cách phát âm của ngôn ngữ này với ngôn ngữ kia, nhưng cũng chính nhờ đó các con phân biệt rõ hơn đây là ngôn ngữ nào, nên đây cũng là giai đoạn các con học phiên âm tốt nhất. Các bé đã học phiên âm hoặc học tiếng trung từ nhỏ, khả năng phát âm của các bạn gần như giống người bản địa, nhưng các bạn giai đoạn này mới bắt đầu làm quen thì sẽ hay gặp khó khăn khi phát âm tiếng trung.

👉Vậy nên, Học phiên âm ở giai đoạn này là rất cần thiết, hy vọng các bố mẹ không nên bỏ qua giai đoạn vàng học phiên âm đối với các bạn nhỏ là người nước ngoài học tiếng trung.

👉Giai đoạn này các mẹ cần chú ý về khả năng thẩm âm và phát âm của con, hãy chọn 1 bộ giáo trình học phiên âm chuẩn để theo học 1 cách hệ thống, phát âm tiếng trung sẽ có nhiều chỗ khác với ngôn ngữ mẹ đẻ nên các con dễ bị nhầm lẫn, nếu con phát âm sai cần cố gắng sửa ngay, nếu không sau này con sẽ rất khó sửa âm, đặc biệt chú ý các lỗi các con hay mắc phải khi học phiên âm: như nhầm lẫn thanh điệu thanh 1 thanh 4, hay ngữ âm: nhầm lẫn các âm uốn lưỡi, bật hơi... Hoặc các mẹ có thể cho con Test phiên âm khi đọc truyện trên app WAWAYAYA để xem % phát âm chuẩn của mình như thế nào nhé!

👉Giai đoạn này, nếu có điều kiện thì các Mẹ nên cho Con học với giáo viên để đc Thầy cô giáo sửa và luyện phát âm chuẩn ngay từ đầu (cơ mà nhớ phải biết lựa chọn GV phát âm chuẩn đấy nhé 😁chọn đc GV bản địa thì tốt ạ) không là càng lớn càng khó sửa đấy ạ. 

🍀Giai đoạn 12 tuổi trở lên

👉Giai đoạn này các bé đã học đến Trung học cơ sở, đã hình thành hoàn chỉnh ngôn ngữ đầu tiên. Các bạn sẽ rất tự giác khi học một ngôn ngữ mới, và cũng so sánh 1 cách chính xác giữa hai loại ngôn ngữ với nhau. 

👉Đối với các bạn đã có nền tảng tiếng trung từ trước, giai đoạn này chính là giai đoạn nâng cao: nâng cao khả năng đọc hiểu, nâng cao phản xạ giao tiếp và nâng cao dần độ khó trong các bài học của con, các con đã nạp được nguồn input trước đó đã chuyển dần sang output. Nhiều bạn đã nắm tốt phiên âm và nhận biết được nhiều chữ hán, đã không phải phụ thuộc quá nhiều vào phiên âm.

👉Đối với các bạn mới bắt đầu học tiếng trung giai đoạn này, học phiên âm là một KHẢO NGHIỆM, các bạn bắt đầu học tiếng Trung cần học cả Bảng phiên âm và chữ Hán. 

4, HỌC PHIÊN ÂM TRƯỚC HAY HỌC CHỮ HÁN TRƯỚC?

👉Học ngoại ngữ là một quá trình học và tích lũy lâu dài, cần chăm chỉ và kiên trì mỗi ngày. Đối với các bạn nhỏ là người nước ngoài học tiếng trung lại càng phải kiên trì hơn. Như ở đầu bài viết Cô đã chia sẻ: Tiếng Trung khác với các loại ngôn ngư khác là phần chữ viết (tượng hình) và phần đọc (pinyin) khác nhau nên để học tốt học chuẩn được tiếng trung chúng ta cũng phải học tốt bảng phiên âm và nhận biết, luyện viết được nhiều chữ hán.

👉Tiếng trung còn có thêm 1 đặc thù nữa là từ đồng âm rất nhiều, cùng 1 phiên âm, cùng 1 cách đọc nhưng chữ viết và ý nghĩa chữ hán đó lại khác nhau. Chính vì vậy chúng ta cần học kết hợp cả Phiên âm và Chữ hán, học phiên âm là 1 cách giúp con nhận biết chữ hán hiệu quả, giúp con có mối liên kết giữa phát âm và chữ hán.

👉Đối với chương trình học hay giáo trình dành cho các bạn người Trung Quốc, hay người nước ngoài học tiếng trung quốc bao giờ cũng có mục Phiên âm riêng hoặc có phiên âm dưới chữ hán tương ứng, và dần dần khi con học qua 1 thời gian con đọc nhiều con nhớ chữ hán con nhớ cách phát âm, thì sẽ dần dần bỏ phần phiên âm chuyển sang nhận biết mặt chữ hán, cuối cùng là chỉ có chữ hán mà không cần phụ thuộc vào phiên âm. 

（VD: Giáo trình ngữ văn Trung quốc lớp 1 tất cả đều có phiên âm, lớp 2, lớp 3 chỉ 1 số từ mới có kèm phiên âm, lớp 4 lớp 5 và các lớp sau đó đều không có phiên âm kèm theo; Chương trình Little fox chinese level 1 2 có kèm phiên âm, level 3 4 5 không có phiên âm）

🌷Vậy nên, Khi học tiếng trung các mẹ hãy cho con học đồng thời CẢ HAI NỘI DUNG: PHIÊN ÂM + CHỮ HÁN nhé！

Nên học cái gì? học như thế nào? chỉ có Bố Mẹ là người hiểu rõ con mình nhất! Bài viết của Cô chỉ mang tính chất tham khảo để các mẹ hiểu rõ thêm về bản chất học tiếng trung, còn việc áp dụng nó như thế nào, phương pháp đồng hành ra sao, tất cả đều phụ thuộc vào khả năng của con và sự đồng hành của Bố mẹ ạ! Nếu con tiếp thu nhanh, khả năng chụp ảnh của con tốt thì sao các mẹ không cho con chụp ảnh nguyên mảng cả phiên âm và chữ hán nhỉ?

🌷Để biết cách đọc 1 chữ Hán cần biết Pinyin của chữ đó.
🌷Để viết được 1 chữ Hán cần học các nét cơ bản + các bộ thủ + 1 số chữ Hán cơ bản.

👉Tài liệu hay các kênh học tiếng trung có thể có rất nhiều, nhưng chọn sao cho phù hợp và làm sao để nó biến thành kiến thức trong đầu mình, mãi là tài sản của mình, nó mới là quan trọng. Để nâng cao tinh thần tự học và tiện Các Bố Mẹ đồng hành cùng các con học tiếng trung tại nhà các Bố Mẹ và các Bé hãy bắt đầu chinh phục tiếng trung bằng việc học PHIÊN ÂM học pinyin mỗi ngày nhé!

Nếu con bạn đang học phiên âm đừng quên cổ vũ Con mỗi ngày nhé!

🍀Tài liệu pinyin tham khảo:
👉File học phiên âm (mp3, mp4 bài giảng phiên âm GV bản địa, PDF Flashcard pinyin, Flashcard pinyin treo tường) 
https://drive.google.com/.../1DdCZSENmWuozd561BEeqo74esU1...
👉Link Youtube đồng bộ file Flashcard
https://youtube.com/playlist...
👉Link video học pinyin Little fox Chinese 汉语拼音歌合集
https://youtu.be/jkVKm6eDX2c
👉Link học Thanh mẫu, vận mẫu, thanh điệu trong tiếng Trung 
https://youtu.be/434kUK1_SFM
https://youtube.com/playlist...
👉App hỗ trợ học Pinyin: Super Chinese, Hello Chinese Pro, Ez pinyin, 四五认字...